Dù được định danh là tiểu thuyết tâm lý – trinh thám nhưng thực chất, Gam lam không thực không chỉ “làm màu” bằng những tình tiết giật gân.
Sự sống vốn dĩ luôn tiến triển không ngừng và những đổi thay của bản thân, của người khác, của dòng đời là không thể tránh khỏi. Dẫu ta có muốn gặp lại hình ảnh một người quen, một người bạn, một người yêu, hay thậm chí chính mình của nhiều năm về trước, cũng không được. Đó vốn là định lý muôn thuở nhưng không phải ai cũng dễ dàng chấp nhận, nhất là những người sắp phải tạm biệt tuổi trẻ để lầm lũi bước qua một giai đoạn khác trong đời.
Tiểu thuyết mới nhất của Thái Cường cũng dựa vào ý tứ đó để triển khai, song với “vỏ bọc” có phần sắc nét chu hơn: xây dựng cả một vụ án mạng cần tìm lời giải chỉ để ẩn dụ cho sự đổi thay vô thường. Bắt đầu với đám cháy và vụ mất tích bí ẩn trên ngọn đồi cao, Gam lam không thực trải dài trong quãng thời gian 4 năm sau biến cố. Mọi nhân vật đều ít nhiều già dặn và trưởng thành hơn qua năm tháng, từ đó suy nghĩ cũng khác đi, cả trong những ngóc ngách tâm hồn.
Chúng ta không ai có thể ngờ mình từng yêu một người vì họ nhạy cảm và lãng mạn, nhưng rồi để 4 năm sau, chúng ta lại căm ghét họ bởi chính nét tính cách đó. Chúng ta không ai có thể ngờ mình sẽ nhớ mãi hình ảnh về một người, nhưng rồi cũng đành quên những thứ cần phải quên và sống tiếp. Chúng ta không ai có thể ngờ sau bao nhiêu tháng năm, mình rồi sẽ trở thành một kẻ già đi với con tim chai sạn mà không hề nhận thức được bi kịch đó xảy đến với mình, cũng như với bất cứ ai trên thế gian này.
Những chiêm nghiệm và triết lý về đời sống trong Gam lam không thực đã khiến cho người đọc liên tưởng đến bản thân, bắt gặp cá nhân mình đâu đó ở trong các nhân vật, để rồi nỗi lòng của chính mình sẽ được nói hộ một cách trọn vẹn. Người đọc sẽ giật mình nhận ra những sự dời đổi của nhân gian, những điều nho nhỏ mà không phải chúng ta không biết tới, chỉ là chúng ta đôi khi không nhìn nhận hay nghĩ ra mà thôi.
Khám phá Gam lam không thực, với hai câu chuyện khác nhau nhưng đan xen nhau, cộng với cách sắp đặt tình tiết và diễn biến sáng tạo, Thái Cường đã dẫn dắt và quản lý cảm xúc của người đọc rất khéo léo. Theo mạch câu chuyện, bất cứ độc giả nào cũng sẽ tự dưng thấy cuộc sống mình thực quá như giọt nước, vốn dĩ không có hình hài cũng không khác gì ai, và thấy sợ tất thảy mọi sự đổi thay trên đời.
Là tác phẩm tiếp theo sau Những mảnh mắt nhìn, Thái Cường với Gam lam không thực vẫn trung thành với cách viết chắc gọn, giàu sức nặng, đặc biệt là chú trọng khai thác mảng đề tài mà hiếm ai nghĩ sẽ đi vào văn học – chuyện đời thường, song đã thâm trầm hơn. Câu chuyện với nhiều góc nhìn khía cạnh này có thể không cuốn hút ngay từ những trang đầu tiên nhưng dễ chừng làm bạn lặng đi vì xúc cảm đọng lại ở trang cuối cùng.
Bảo Trâm
