Theo báo cáo Chỉ số cạnh tranh Sản xuất Toàn cầu của Deloitte vào năm 2016, Việt Nam là một trong “Mighty Five” (Năm nước hùng mạnh), được dự kiến sẽ nằm trong 15 quốc gia có khả năng cạnh tranh cao nhất về sản xuất trong 5 năm tới. Theo lộ trình AFTA, chỉ còn lại 4 tháng để hướng đến cột mốc quan trong cho ngành sản xuất, “ngày 1 tháng 1 năm 2018” – khi thuế nhập khẩu ôtô từ các nước ASEAN sẽ được miễn giảm hoàn toàn. Trong số các giải pháp phát triển ngành công nghiệp ô tô, Bộ Công Thương đã đề xuất áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xe có tỷ lệ nội địa hóa cao. Giải pháp này cần vượt qua nhiều rào cản trước khi được áp dụng tại Việt Nam, song song theo đó, nhu cầu cấp bách trong việc tăng cường công nghiệp phụ trợ và cải tiến công nghệ trong sản xuất được xem là yếu tố then chốt trong mọi tình huống và kế hoạch phát triển.
Chia sẻ quan điểm về những yếu tố cạnh tranh của Việt Nam trước ngưỡng cửa năm 2018, ông Suttisak Wilanan, Phó giám đốc điều hành, công ty Reed Tradex nói rằng “Việt Nam có nhiều tín hiệu cho thấy sự chuyển biến năng động của nước này trước nên kinh tế mới, với nhiều thách thức, và cũng đi kèm nhiều cơ hội hơn, đặc biệt đáng quan tâm là ngành sản xuất ô tô. Vượt qua những trở ngại về thiếu hụt nguồn cung ứng các linh kiện, dân số ngày càng tăng của Việt Nam và tỉ lệ sở hữu xe hơi hiện tại thấp có thể là lợi thế cho các nhà sản xuất ô tô nước ngoài đầu tư vào đây, điển hình Groupe PSA của Pháp là một trong số đó. Một lưu ý khác từ BMI Research, Tập đoàn Fitch cho rằng Việt Nam sẽ nổi lên như là trung tâm sản xuất nhanh thứ hai tại Đông Nam Á sau Philippines trong giai đoạn 2017 – 2021. ”
Ở hầu hết các quốc gia ở Đông Nam Á, bao gồm cả Việt Nam, tiền lương vẫn chiếm tỷ trọng lớn nhất trong chi phí kinh doanh tổng thể, chiếm gần 50%. Các thành yếu tố quan trọng khác bao gồm các dịch vụ tiện ích, thương mại và chi phí vận chuyển, ông Suttisak Wilanan bổ sung thêm. Thật vậy, việc chuyển đổi nền kinh tế từ 2017 sang 2018 sẽ là một bước ngoặt quan trọng cho ngành công nghiệp sản xuất của Việt Nam. Theo BMI, sản lượng ôtô chở khách ở Việt Nam dự kiến sẽ tăng hơn 60% lên mức 84,000 chiếc trong khoảng thời gian từ 2017-2021. Một ngành công nghiệp mũi nhọn khác là ngành xây dựng cũng được dự kiến sẽ mở rộng trong giai đoạn 2017-2021 do kết quả đầu tư vào cơ sở hạ tầng giao thông vận tải, năng lực cảng biển và các dự án nhà ở giá rẻ. Thông qua đó tỷ lệ tăng trưởng hợp chất của ngành xây dựng dự kiến sẽ đạt 7,78%.
Ông Suttisak Wilanan chia sẻ thêm “Những dự báo này cho thấy một dấu hiệu tích cực cho ngành sản xuất và công nghiệp phụ trợ. Khi các dự án đầu tư đổ vào Việt Nam, cơ hội kinh doanh sẽ tiếp tục chảy về phía các nhà công nghiệp. Do đó, kim loại cũng trở nên quan trọng hơn đối với ngành sản xuất và công nghiệp phụ trợ vì kim loại và thép là những vật liệu thiết yếu trong sản xuất các bộ phận và các sản phẩm công nghiệp. Tuy nhiên, nếu không có những công nghệ tiên tiến về công nghệ kim loại, các giải pháp và hiểu biết về những dự báo tích cực này khó có thể đạt được.”
Và, đây cũng là một trong những sứ mệnh của triển lãm thương mại như Metalex Vietnam 2017. Đây sẽ là một nền tảng mà các nhà sản xuất địa phương sẽ không chỉ có cơ hội nâng cao khả năng gia công kim loại của họ bằng những công cụ máy móc mới nhất, giải pháp và dịch vụ từ 500 thương hiệu mà còn mở rộng mạng lưới kinh doanh để theo kịp các xu hướng ngành công nghiệp hiện nay.
“Lớp học kỹ sư nâng cao” là một chương trình tại Metalex Vietnam, sẽ tiếp tục cung cấp những kinh nghiệm kỹ thuật cho các nhà công nghiệp. Phó Giáo sư Tiến sĩ Phạm Ngọc Tuấn – Phó chủ tịch, Hội cơ khí Thành phố hồ chí minh (HAME) chia sẻ “Chương trình này có nhiệm vụ thúc đẩy ngành sản xuất và công nghiệp hỗ trợ phát triển, cũng như sẵn sàng vượt qua những thách thức đang chờ đại để hướng đến hội nhập trong thời đại công nghiệp 4.0. ”
Ông Phạm Ngọc Tuấn chia sẻ quan điểm của mình về tương lai của ngành sản xuất Việt Nam: “Để vượt qua cột mốc 2017 – 2018, hơn bao giờ hết, đây là thời điểm quan trọng để các nhà sản xuất Việt Nam tập trung hiện đại hóa để theo kịp xu thế sản xuất của thế giới. Một số xu hướng không nên bỏ qua, chẳng hạn như tập trung vào đầu tư vào cơ sở hạ tầng, thay đổi chiến lược sản xuất để vượt qua cạnh tranh cũng như sự khan hiếm vật liệu. Do đó, “Lớp học kỹ sư nâng cao” được lên kế hoạch như một một lớp đào tạo đặc biệt, mở cho các kỹ sư để mở rộng kiến thức và kỹ năng cần thiết để vận hành các công nghệ thông minh tích hợp với Internet of Things, dữ liệu lớn, Cloud Computing, Trí tuệ nhân tạo và robot tiên tiến, chắc chắn sẽ có ảnh hưởng đến toàn bộ nền công nghiệp của Việt Nam trong tương lai không xa“.
Ngoài những kiến thức cần phải trang bị, kỹ năng và công nghệ cũng như những tiêu chuẩn về độ chính xác cũng là một vấn đề cần thúc đẩy trước thềm 2018. Ông Hirate Yosuke, Giám đốc, Công ty Orient Machine chia sẻ: “Thị trường công nghiệp sản xuất Việt Nam đang rất năng động. Thời gian gần đây, rất nhiều các công ty Nhật Bản và Hàn Quốc đã chuyển nhà máy sang Việt Nam. Như một hệ quả, các công ty này cần nguồn cung ứng sản phẩm, linh kiện từ các nhà sản xuất nội địa Việt Nam. Thực vậy, một trong số những động thái tích cực từ chính phủ Việt Nam là dự thảo luật Chuyển giao công nghệ bổ sung (Điểm C, khoản 1, điều 12) trong cuộc họp vào tháng Sáu vừa qua, cùng với việc thắt chặc và có những tiêu chí rõ ràng hơn cho việc chuyển giao đối với công nghệ, máy móc, thiết bị không còn sử dụng ở các quốc gia có trình độ phát triển hơn Việt Nam.”
Và, một sân chơi sôi động khác sẽ quay trở lại Metalex Vietnam, sự tập hợp của các con quay có độ chính xác cao (Koma) được sản xuất bởi các nhà sản xuất vừa và nhỏ (SME) và được xem là đại diện cho một thế hệ các nhà sản xuất mới, tập trung vào việc nắm bắt xu hướng và nâng cao sản xuất. Ông Hirate chia sẻ thêm “Chúng tôi tổ chức giải đấu KOMA TAISEN với mục đích khuyến khích tất cả các nhà công nghiệp mạnh dạn thể hiện khả năng sản xuất các sản phẩm có độ chính xác cao ra thị trường thế giới.”
Tại cuộc thi, mỗi con quay Koma phải có đường kính từ 20mm trở xuống, chiều dài tổng thể không quá 60mm. Để giành chiến thắng, Koma phải duy trì sự cân bằng lâu nhất trên sàn đấu, hoặc đẩy đối thủ cạnh tranh ra khỏi vòng đấu trong khi vẫn tiếp tục xoay vòng. Tuy nhiên, mỗi Koma chỉ có một điểm xoay, đó là lý do tại sao các con quay đòi hỏi độ chính xác rất cao để đạt được chiến thắng cuối cùng. Qua sự trình diễn của “Koma” cũng phản ánh quá trình sản xuất của bất kỳ sản phẩm có độ chính xác cao về cơ bản phải đảm bảo các thông số kỹ thuật và độ chính xác tiêu chuẩn, và đòi hỏi một quy trình công nghệ cao trong việc thiết kế và ứng dụng các máy CNC tiên tiến.
Tiếp tục thúc đẩy ngành công nghiệp sản xuất, nhà tổ chức Reed Tradex sẽ tiếp tục mang đến các hoạt động hỗ trợ như “Kết nối Kinh doanh“, “Tìm Kiếm Đại Lý” và “Tìm Kiếm Nguồn Cung Ứng” để tạo cơ hội cho các doanh nghiệp trong nước tương tác trên thị trường toàn cầu. Và, đặc biệt hơn, để thúc đẩy các ứng dụng robot công nghiệp ở Việt Nam, Universal Robot và Reed Tradex sẽ tổ chức một buổi giới thiệu về sự linh hoạt và khả năng thích ứng của robot trong việc giải quyết những thách thức để nâng cao năng suất, thông qua các hoạt động như “Cooking Omelet with Robot Chef“, thông qua đó trình diễn khả năng ứng dụng robot vào các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong các lĩnh vực khác nhau..
Metalex Vietnam 2017 sẽ trở lại thành phố Hồ Chí Minh từ ngày 12-14 tháng 10 Trung tâm Hội chợ và Triển lãm Sài Gòn (SECC) cùng với những kế hoạch cụ thể để thúc đẩy nền sản xuất vượt qua giai đoạn quyết định này. Truy cập trang web chính thức của Metalex Vietnam 2017 để biết thêm thông tin:www.metalexvietnam.com
Thanh Hùng